سياه قلم

سياه قلم در فرهنگ فارسي معين به نوعي از نقاشي كه در آن فقط از قلم و مركب سياه، ذغال يا مداد كار شده باشد و هيچ رنگ آميزي نداشته باشد اطلاق مي شود . تاريخچه كاربرد نقاشي سياه قلم در نگارگري ايران بسيار ديرينه است وبا شروع نگارگري در سده هفتم هجري ،همچون فني از فنون نگارگري پيگيري شد. اما سياه قلم به شكل خاص به استفاده از زغال يا مداد زغالي در كشيدن طرح و خصوصا طراحي چهره گفته مي شود. در قديم از تركيب زغال با پودر كربنات كلسيم موسوم به  پودر مل (marble dust) كه به اصطلاح به آن ” زغال مل ” مي گفتند, با استفاده از قلم مو بر روي بوم جهت طراحي استفاده مي شد . اين شيوه از طراحي در بين شاگردان كمال الملك رواج داشته كه امروزه نيز طرفداران بسياري دارد .

از آنجا كه زغال نسبت به مداد ،ضخيم تر، مشكي تر و روان تر است بنابر اين طراحي با آن تجربه منحصر به فردي است و مي توان با آن طرح هاي فوق رئاليستي و احساسي را ايجاد كرد . از طرفي زغال را مي توان به شيوه يك مداد استفاده كرد كه در اين صورت يك وسيله  موثر براي طراحي ، سايه پردازي ، هاشور زني و ايجاد تابلوهاي سايز بزرگ است.